Dünyanın farklı köşelerinde Tuhaf Yasaklar, bazı ülkelerin uyguladığı kurallar insanı gerçekten şaşırtıyor. Bu yazı, Singapur’dan Bhutan’a, İran’dan Kuzey Kore’ye kadar çeşitli yerlerdeki ilginç yasakları ele alıyor; hepsi de o ülkenin kültürel, dini veya sosyal yapısından kaynaklanıyor.
Singapur’un Sakız Tuhaf Yasaklar
Singapur denince akla ilk gelen şeylerden biri, o pırıl pırıl sokaklar ve inanılmaz düzen. Ama bu düzeni korumak için bazı kurallar o kadar katı ki, dışarıdan bakınca garip geliyor. Mesela sakız çiğnemek… Evet, yanlış duymadınız, 1992’den beri sakız satışı ve ithalatı yasak. Neden mi? Çünkü eskiden insanlar sakızları yerlere yapıştırıyor, toplu taşımada koltuklara, kapılara sıkıştırıyordu. Bu da hem temizlik sorununa yol açıyor hem de metronun kapılarını bozuyordu. O zamanki Başbakan Lee Kuan Yew, bu sorunu kökünden çözmek için yasağı getirmiş.
Tabii istisnalar var; tıbbi sakızlar, yani nikotinli olanlar veya diş sağlığı için reçeteyle alınabilenler serbest. Ama normal bir sakız paketi almak isterseniz, hayır, o yok. Cezası da ağır: İlk seferde para cezası, tekrarında hapis bile olabiliyor. Singapur’da yere tükürmek, çöp atmak veya tuvaleti temiz bırakmamak da benzer şekilde cezalandırılıyor. Bunlar sayesinde şehir o kadar temiz ki, yürürken sanki bir laboratuvardasınız. Bence bu kurallar, disiplinli bir toplum yaratmada etkili olmuş; ama bir yandan da özgürlükleri kısıtlıyor gibi geliyor insana. Eğer oraya giderseniz, sakın sakız getirmeyin bavulunuzda!
Temizlik Takıntısının Kökeni
Bu yasakların arkasında, Singapur’un hızlı kalkınma hikayesi yatıyor. 1960’larda fakir bir liman kentiyken, şimdi Asya’nın en zengin yerlerinden biri. Lee Kuan Yew’in vizyonu, her şeyi kontrol altında tutmaktı. Sakız yasağı da bu vizyonun parçası; küçük bir sorun bile büyük kaosa yol açmasın diye. Bugün bile, sokaklara grafiti yapmak veya burun silmek bile suç sayılıyor. İlginç değil mi?
Bhutan’da Tütün Tuhaf Yasakları
Bhutan’ı duymuşsunuzdur, o küçük Himalaya krallığı, mutluluk endeksiyle ünlü. Ama mutluluğun bir parçası da sağlık ve çevre korumasıymış ki, 2004’te tütün ürünlerini tamamen yasaklamışlar. Dünyada sigara satışını yasaklayan ilk ülke olmuşlar. Satış, ithalat yasak; kişisel kullanım için sınırlı miktarda getirebiliyorsunuz, ama o da vergili ve kontrollü.
Kullandığımız Kelimelerin Bilinmeyen Hikayeleri
Neden böyle bir şey? Bhutan hükümeti, Budist değerlere göre sağlığı ve doğayı korumak istiyor. Sigara, hem akciğerlere zarar veriyor hem de çevreye; orman yangınları bile sigaradan çıkıyormuş bazen. Cezalar da ciddi: Para cezası, hapis… Hatta 2010’da yasağı daha da sıkılaştırmışlar, ama pandemi sırasında biraz gevşetmişler, sonra tekrar eski haline döndü.
Bence bu yasak, Bhutan’ın “Brüt Milli Mutluluk” felsefesiyle uyumlu. Para odaklı büyüme yerine, halkın iyi olmasını önemsiyorlar. Ama dışarıdan bakınca, bireysel özgürlüklere müdahale gibi geliyor. Yine de, sigara içme oranları düşmüş, hava daha temiz.
Tuhaf Yasaklar Tarihsel Kökeni
Yasak, 17. yüzyıla kadar uzanıyor; Budist rahipler sigarayı “kara büyü” gibi görüyorlarmış. Modern hali ise 2004’te başlamış. Bugün, turistler bile dikkat etmek zorunda; sigara içmek serbest ama satmak yok.
İran’ın Kültürel Tuhaf Yasakları
İran, zengin tarihiyle büyüleyici bir ülke, ama Batı kültürüne karşı tutumu sert. Batı müziği, dansı yasak; kadınlar halka açıkta başörtüsü takmak zorunda. Erkekler bile kısa kollu giyemiyor, vücut gösteren kıyafetler yasak.
Bu kurallar, 1979 devriminden beri var; geleneksel değerleri korumak için. Sosyal medya da engelli; Facebook, Twitter gibi sitelere erişim yok, hükümet denetliyor. Dans etmek, özellikle karışık ortamlarda, ahlaka aykırı görülüyor. Kadın sesi bile radyoda sınırlı.
Ama İranlılar yaratıcı; yeraltı partileri, VPN’ler kullanıyorlar. Yine de cezalar ağır: Hapis, kırbaç… Bence bu yasaklar, kültürel kimliği koruma çabası ama özgürlükleri kısıtlıyor. Son yıllarda protestolar artıyor, belki değişim gelir.
Kadın ve Erkek Kısıtlamaları – Tuhaf Yasaklar
Kadınlar için başörtüsü zorunlu, erkekler için de Batı tarzı saç modelleri yasaklanabiliyor. Klasik edebiyat bile sansürlenebiliyor.
Kuzey Kore Kontrolleri
Kuzey Kore, dünyanın en kapalı yeri; her şey devlet kontrolünde. Yabancı medya yasak, sadece devlet kanalları izlenebiliyor. İnternet yok denecek kadar az, Kwangmyong adlı iç ağ var.
Seyahat için izin lazım, ülke içinde bile. Kot pantolon giymek, mavi renkli olanlar Batı sembolü diye yasak. Gülümsemek bile bazı günlerde yasak; liderin ölüm yıldönümünde mesela.
Bu kurallar, ideolojik birliği sağlamak için. Cezalar idama kadar gidiyor. Kaçanlar anlatıyor: Televizyon izlemek bile suç. Bence bu, totaliter rejimin sonucu; halk izole ediliyor.
Hiç Duymadığınız Osmanlı’dan Kalan İlginç Yasaklar
Günlük Yasaklar – Tuhaf Yasaklar
Araba sürmek sınırlı, prezervatif bile yasak. Heykellerin fotoğrafını yarım çekmek suç.
Maldivler Alkol Kısıtlamaları
Maldivler, cennet gibi plajlarıyla tatilcilerin rüyası, ama yerel kurallar katı. Alkol, Müslüman ülke diye yerel halka yasak; sadece turist otellerinde var. Ülkeye alkol sokmak yasak, havaalanında el koyuyorlar.
Din açısından, İslam dışı ibadet yasak; misyonerlik hapis getiriyor. Bikini yerel adalarda giyilmiyor, sadece resortlarda.
Bu, kültürel değerleri korumak için. Turizmle dengeliyorlar; oteller ayrı dünya gibi.
Turist Uyarıları – Tuhaf Yasaklar
Alkol otellerde serbest ama yerel adalarda yok. Domuz ürünleri de yasak.
Suudi Kadın Hakları
Suudi Arabistan’da kadınlar, 2018’e kadar araba kullanamıyordu; şimdi serbest ama hala erkek veli izni lazım birçok şey için. Abaya giymek zorunlu, başörtüsü de.
Pasaport almak, evlenmek için izin gerekiyor. Son yıllarda reformlar var; kadınlar stadyuma girebiliyor, çalışıyor.
Ama hala eşitsizlikler var; dışarı çıkmak bile bazen refakatçiyle. Bu, Vahhabi geleneğinden geliyor.
Değişen Tablo – Tuhaf Yasaklar
2019’da pasaport kısıtlaması hafifledi. Gelecekte daha fazla özgürlük olabilir.
Yasakların Nedenleri
Bu yasaklar, kültürel koruma, sağlık veya kontrol için. Singapur temizlik, Bhutan sağlık, İran ve Suudi din, Kuzey Kore ideoloji, Maldivler turizm dengesiyle ilgili. Bazıları aşırı ama bağlamında anlamlı. Dünyada başka yasaklar da var; Yunanistan’da oyun oynamak, Fransa’da ketçap gibi.
Bence kültürel farklılıklar zenginlik, ama insan hakları önemli. Bu kurallar, toplumları şekillendiriyor.
Tuhaf Yasaklar – Kaynaklar
https://www.webtekno.com/singapur-sakiz-cigneme-yasagi-h148520.html
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21703843/
https://t24.com.tr/yazarlar/mehmet-onal/iran-da-erkekler-icin-yasaklar%2C36927
https://onedio.com/haber/cezasi-olum-bizler-icin-son-derece-normal-olsa-da-kuzey-kore-de-yasak-olan-10-durum-1139633
https://haydimaldivlere.com/maldivlere-gitmeden-once-bilmeniz-gerekenler/
https://tr.wikipedia.org/wiki/Suudi_Arabistan%2527da_kad%25C4%25B1n_haklar%25C4%25B1
https://www.turna.com/blog/ulkelerin-tuhaf-kurallari
Blog yazınızı okurken gerçekten şaşırdım ve şaşkınlığımı gizleyemedim. Dünyanın farklı köşelerindeki tuhaf yasaklarla dolu ülkeleri öğrenmek benim için gerçekten çok ilginç oldu. Özellikle Singapur’da sakız yasağı ve temizlik takıntısı hakkında bilgi sahibi olmak beni oldukça şaşırttı. Bu ülkenin temizlik konusundaki titizliği gerçekten takdire şayan. Ancak sakız yasağı benim için biraz tuhaf geldi, çünkü sakız çiğnemenin neden yasaklanmış olabileceğini anlamak gerçekten zor. Her ülkenin kendi kuralları ve düzenlemeleri olabilir tabii ki, ancak bazı yasaklar gerçekten insanı şaşırtabiliyor. Bu yazı sayesinde dünyanın farklı bir yüzünü daha keşfettim ve bu konuda daha fazla bilgi sahibi olmak benim için gerçekten keyifli oldu. Yazarın kalemine sağlık, bu ilginç bilgileri bizimle paylaştığı için teşekkür ederim.
Dünyanın farklı ülkelerindeki tuhaf yasaklar hakkında bir yazı okudum ve şaşkınlığımı gizleyemedim. Özellikle Singapur’un sakız yasağı ve temizlik takıntısı beni çok şaşırttı. Temizlik konusunda hassas olmaları elbette takdir edilesi bir durum ancak sakız yasağı benim için biraz garip geldi. Birçoğumuz için günlük hayatın vazgeçilmezi olan sakızın yasak olması gerçekten ilginç.
Bu yazıyı okurken farklı ülkelerin farklı kuralları ve yasakları hakkında bilgi edinmek beni biraz düşündürdü. Her ülkenin kendine özgü kuralları ve kültürü olduğunu düşünmek ilginç. Aynı zamanda bu yasaklar bize farklı ülkeleri ve kültürleri daha yakından tanıma fırsatı da sunuyor. Bu tür yazılar okumak benim için gerçekten keyifli ve bilgilendirici bir deneyim oldu.
Bu tür yazıların devamını heyecanla bekliyorum, belki de bir sonraki yazıda daha tuhaf yasaklarla dolu olan ülkeler hakkında bilgi sahibi oluruz. Her ülkenin kendine özgü kurallarıyla birlikte nasıl bir dünya olduğunu keşfetmek gerçekten çok ilginç!