Marie Curie: Bilimin Cesur Kadını

Çiftçilikten Bilim Dünyasına Adım

Hayatının başlangıcına baktığımızda Marie Curie, o zamanlar Polonya’da bir çiftçi ailesinin çocuğu olarak dünyaya geldi. Şimdi düşünün, küçük bir köyde büyüyüp Paris’te bilim dünyasında devrim yapmak, zoru başarmak değil mi bu ya? Benim köyden büyük şehre okumaya gelmem gibi; önce ürküyorsun, sonra alışıyorsun. O da çocuk yaşta bilime merak salmış ve ailesinin kitapları sayesinde kendini geliştirmiş. Tabii ki bu içsel tutkusu onu çok daha ileriye taşıyacak bir yolculuğun başlangıcı olmuş. Sen de böylesi bir kararlılık hissettiğin anlar yaşadın mı hiç?

Fransız Eğitimine Geçiş

Marie Curie, yüksek öğrenim görmek için Paris’e gittiğinde bir nevi dünya onun için yeni başlıyordu. 1891 yılında Sorbonne Üniversitesi’nde öğrenciydi ve kimya ve fizik alanında gönlünü verdi. Eminim ilk başlarda Fransızca öğrenmek, adaptasyon süreci falan epey zor olmuştur. Düşünsene, yabancı bir ülkede değil dilini, kültürünü bile anlamadığın bir ortamda başarıdan başarıya koşuyorsun. Bence başarmış başarmasına ama bizim de İstanbul’da ilk defa ayrı eve çıkarken yaşadığımız zorluklara benzer zorlukları illaki yaşamıştır. Hayatının bu savaşı, onun diğer kadınlara da ilham olmuştur; yani her ne kadar çok zor olsa da imkânsız değil, her zaman bir yol var.

Aşk ve İş: Pierre Curie ile Tanışma

Madem bilim dünyasından konuşuyoruz, biraz da iş ve aşkı harmanlayalım. Marie Curie’nin eşi Pierre Curie ile olan ortak çalışmaları, bilimde devrim niteliğindeydi. Kimyanın bu kadar romantik olduğunu düşünmezdin belki ama ortak bir amaç uğruna çalışmak, birbirini desteklemek işin içine biraz da aşk katınca bambaşka bir hikayeye dönüşüyor. Kendisi radyoaktivite üzerine olan çalışmalarını Pierre ile birlikte yürüttü. Şöyle düşününce, ben de bir keresinde iş arkadaşlarımla bir projede sabahladığımı hatırlıyorum, bu yoğunlaştıkça unutulmayan bir anıya dönüşüyor.

Ödüller ve Takdir Edilme

Marie Curie, bilim dünyasında dikkat çekmeye başladığı dönemlerde Nobel ödülünü kazandı, hem de iki kere! Bir kadın olarak böylesine prestijli bir ödülü kazanmak o dönemde tabiri caizse yağmurun altında şemsiye açmak gibi bir şeydi. 1903’te ilk Nobel ödülünü almıştı ve 1911’deki ikinci ödül onu bir efsane yaptı. Ama biliyorsun, başarının da bedeli var; yoğun çalışma, sağlıksız koşullar… Görülen o ki Marie, kendine fazla dikkat etmemiş ya da ettirmiş bırakmamışlar. Herhangi bir hedefin peşinde koştuğun o tükenmişlik anlarını hatırlattı mı sana da?

Bir Asır Sonra, Bugün Marie Curie

Marie Curie’nin katkıları günümüzde de yankı bulmaya devam ediyor. Onun geliştirdiği radyoaktivite teorisi, bugün tıp ve enerji alanında sayısız yeniliğin kapısını aralıyor. Geçenlerde bir film izledim, Curie etkisinin hala taze olduğu şu günlerde bile ondan esinlenen birçok çalışma var. Sadece bir bilim insanı değil, aynı zamanda topluma ilham vermesi bakımından da önemli bir figür. Hatta bir keresinde bir seminerde, kadınların STEM (bilim, teknoloji, mühendislik, matematik) alanlarında nasıl kendi yerlerini bulabileceklerini anlatan bir konuşmaya tanıklık ettim. Hani diyoruz ya “çalışan kazanır”, bu sözü en iyi hak edenlerden biri Marie Curie olsa gerek.

Kısa Bir Anekdot: Marie ve Çocukları

Marie Curie’nin özel hayatının belki de en dokunaklı yanlarından biri, iki kızını büyütürken yaşadığı zorluklar ve başarı hikâyeleri. Mesela büyük kızı Irène Joliot-Curie de annesi gibi Nobel ödülüne layık görülmüş. Belki evdeki pozitif enerji ya da “kuluçka makinesi” gibi isimlendirilen laboratuvarda geçen zamanlar bunda etkili olmuştur. Her anne gibi o da çocuklarının eğitimine önem vermiş ve onları bilim insanı olarak yetiştirmiş. İşte bu, gerçekten hayran bırakıcı bir nokta, bir anlamda onun varlığını sürdüren minik mirasçılar değil mi?

Gönüllere Dokunan Miras

Marie Curie’nin hayatına baktığımızda bize bıraktığı mirasın sadece bilimle sınırlı olmadığını görüyoruz. Onun kararlılığı, azmi ve toplumu daha iyi bir yere taşıma arzusu, aslında hepimize ilham verecek nitelikte. Herkesin hayatında zorluklar var tabii, ama Curie bunu sadece katlanılması gereken bir yük değil, aynı zamanda aşılması gereken bir sınır olarak gördü. Şöyle bir bakınca, senin hayatında da zorluklar birer merdiven gibi önünde durmuyor mu? Belki de Marie Curie’nin yaşadıklarından kendi hikayemize bir şeyler katabiliriz. O yüzden pes etme, çünkü yolun sonunda seni bekleyen başka ödüller olabilir.