İş Planı Yazma: Adım Adım Model

İş Fikrinizi Netleştirin

İş planı yazmaya başlamanın en önemli adımı, kafanızdaki iş fikrini netleştirmektir. Ben de ilk blogumu açmadan önce defalarca düşündüm; acaba insanlar benim yazdıklarımı okumak ister mi diye. İş fikriniz ne kadar net olursa, iş planınız o kadar sağlam temellere oturur. Mesela, bir gün kafede oturuyordum, yan masadakiler kim bilir kaçıncı defa yeni bir iş kurma hayalinden bahsediyorlardı. Ancak ne istediklerini tam olarak belirlememişlerdi. Öncelikle siz, “Ben ne sunuyorum?” sorusunun cevabını bulmalısınız. Daha sonra da “Peki, bunu kimlere sunuyorum?” diye düşünmelisiniz. Bu iki soru, iş planınızın temel taşlarını oluşturur. Sen de böyle bir durumla karşılaştın mı hiç?

Pazar Araştırması Yapın

Pazar araştırması, iş planınızın en dinamik kısmı. Pazar araştırması deyince gözünüzün korkmasına gerek yok. Tecrübeyle sabit; bazen kalabalık bir AVM’de oturup insanları izlemek bile bu konuda size ilham verebilir. İki yıl önce kuzenimle birlikte bir girişim fikri üzerine çalışıyorduk, onun en sevmediği kısım burasıydı! Pazar araştırması, hedef kitlenizi belirlemenizin yanı sıra, ürün ya da hizmetinize olan talebi anlamanıza da yardımcı olur. Günümüzde internet, pazar araştırması yaparken en büyük destekçiniz olabilir. Yüz yüze görüşmeler, anketler, sosyal medya analizleri… Hangisi size uygunsa. Ancak, unutma, araştırmalarını sağlam dayanaklarla yap, çünkü bu plan ileride sana rehber olacak.

Rekabet Analizi Yapın

Rekabet analizi, iş planı yazmada bir diğer önemli adım. Rakiplerinizin kimler olduğunu iyice öğrenmeye çalışın. “Dostunu yakın, düşmanını daha yakın tut” sözü hiç de yabana atılacak bir laf değil. Geçen yıl, bir arkadaşım yeni bir yazılım geliştirmek istemişti fakat pazarın çok rekabetçi olduğunu görünce vazgeçti. Belki bir açıdan iyi oldu çünkü bu, ona çok zaman kazandırdı. Rakiplerinizi doğru bir şekilde analiz etmek, onların neler yaptığını görüp kendinize dersler çıkarabilmenizi sağlar. İyi bir rekabet analizi, işinizi nasıl farklılaştırabileceğinizi gösterebilir.

Hedef Kitle Belirleme

Hedef kitle belirlemek, iş planınızın odak noktalarından biridir. Ürün ya da hizmetiniz kimlere hitap ediyor? Eğer bu soruya net bir cevap veremiyorsanız, iş planınızın diğer kısımları da belirsiz olacaktır. Bundan birkaç ay önce, bir etkinlik yönetimi işine girmeyi düşündüm. Ancak düşündüğüm kitlenin çok geniş olması, hedeflerimi bulanık hale getirdi. Bu nedenle, “herkese hitap ediyorum” demek yerine, spesifik hedef kitleler belirlemek her zaman daha iyidir. Böylece onları daha iyi anlar, ihtiyaç ve beklentilerini tam olarak karşılayabilirsiniz.

Mali Planlama ve Bütçe Oluşturma

Mali planlama, iş planının belki de en kritik kısmı. Gelir-gider dengesi, kâr oranları, yatırımlar… Tüm bu konulara hakim olmanız gerekiyor. Geçenlerde bir arkadaşım “para işi olmasa daha ne iş fikirleri var bende” diyordu. Haklı belki ama para olmadan iş yürümüyor, maalesef. Bu noktada, bir finans uzmanından destek almak en iyisi. Dürüst olmak gerekirse ben de ilk başta bu işlerin içinden çıkamamıştım. Ancak doğru bir planlama ile, bu süreci daha stressiz atlatabilirsiniz.

Stratejik Planınızı Belirleyin

Her iş planının bir stratejik planlamaya ihtiyacı vardır. Stratejik hedefler, işinizin uzun vadeli yol haritasını oluşturur. Bir arkadaşım, küçük bir kafe açmayı hayal ediyordu ancak bir çırpıda uluslararası bir marka olmanın peşine düşmüştü. Strateji belirlemek, hem mevcut kaynaklarınızı hem de gelecekte ihtiyaç duyacağınız kaynakları belirlemenize yardımcı olur. Her adımınızı düşünerek ve hesaplayarak atın. Unutmayın: yolun başında küçük adımlar büyük sonuçlar doğurabilir.

İş Planınızı Gözden Geçirin ve Revize Edin

Her şey bitti sandığınızda, iş planınızı bir kez daha gözden geçirin. Planınızdaki her bölüm, yerli yerinde mi? İçerdiği bilgiler güncel mi? Geçenlerde, bir iş planı üzerinde çalışırken fark ettim ki, yollar ve koşullar hızla değişiyor. Geçen aylarda planladıklarımın çoğu artık geçersiz kalmıştı. Bu sebeple iş planınızı güncel tutmak çok önemli. Bunun için de belki ayda bir, belki üç ayda bir oturup yeniden gözden geçirmek yerinde olacaktır. Bu adımla birlikte iş planınızı daha sağlam ve etkili hale getirebilirsiniz.