Bulut Bilişim: Verileriniz Nerede Saklanıyor?

Güneşi Göremediğimiz Bulutlar

Bulut bilişim kavramını ilk duyduğumda aklıma gelen ilk şey, yağmurlu bir İstanbul sabahıydı. Nerde o eski yağmurlar dedirten cinsten. Ama dürüst olmak gerekirse, teknoloji dünyasında bulut kelimesi, sandığımız gibi gökyüzündeki bulutlarla pek alâkası yok. Sen de ilk duyduğunda biraz şaşırmış olabilirsin. Aslında bu bulut, verilerimizin sanal ortamlarda saklandığı veri merkezlerini simgeliyor. Veriler dediysem, her şey olabilir; fotoğraflarımız, belgelerimiz hatta e-posta yedeklerimiz… Peki bu veriler gerçekten neredeler? Birçoğumuz bilmiyoruz ya da merak etmiyoruz. Yani, dijital dünyada saklanıyorlar diyelim ama sıkı dur, gezegenin her köşesine dağılmış devasa veri merkezlerinde yer buluyorlar. Örneğin, Amazon’un bir veri merkezinde yer kaplayan verilerimiz belki de Amerika kıtasında bir yerdedir. Bu merkezlerin ışıklandırması bile özel. Çünkü enerji tasarrufu, güvenlik her şeyden önemli!

Güvenlik: Veri Güven Underlock ve Anahtar

Veri güvenliği konusu, bulut bilişime dair en önemli sorulardan biri. Benim gibi çayını alıp bilgisayar başına oturduğunda akla düşen “Acaba bilgilerim çalınıyor mu?” sorusu kaçınılmaz. Eminim sen de düşürmüşsündür bu kuşkuya. İyi haber ise, dünyanın dört bir yanındaki bu veri merkezleri, en gelişmiş güvenlik önlemleriyle korunuyor. Zaten firmalar bulut hizmeti sunarken, veri güvenliğini sağlamak için tonla para harcıyor. Fakat unutma, risk sıfır değil. Yani tedbiri elden bırakmamak lâzım. Örneğin, şifreni sürekli güncellemek, iki aşamalı doğrulama kullanmak gibi. Ha bir de, çok fazla kişisel veriyi paylaşmamak tabii ki! Öyle değil mi?

Bulutun Sağladığı Kolaylıklar

Düşünsene, yurtdışına eğitime giden bir yakın arkadaşın var. Her gün çeşitli dosyalar paylaşmak, fotoğrafları saklamak derken, bulutun sağladığı kolaylıklar olmazsa olmaz hale geldi. Bulut bilişim, esasında verilerimizi istediğimiz an, istediğimiz yerde kullanabilme özgürlüğü veriyor. Bir haftasonu tatilinde Bodrum sahillerinde uzanırken iş e-postalarınıza erişebilmek, ya da telefondan çektiğiniz bir fotoğrafı anında yedekleyebilmek… İnan bana, işin içine biraz girince ne kadar kolaylaştırdığını fark ediyorsun. Tabii ki, hız da cabası! Ama dikkat, internet hızınız yavaşsa bu kolaylıklar biraz can sıkıcı hale gelebilir. Ayrıca, düşük hızlar, bulut hizmetlerinden verimli yararlanmanın önündeki en büyük engellerden biri, söylemeden geçmeyeyim.

Bulut Teknolojisinin İş Dünyasındaki Yükselişi

İş dünyasında bulut bilişim artık bir lüks değil, bir gereklilik. Pandemi döneminde uzaktan çalışmanın hız kazanmasıyla birlikte, birçok şirket bulut teknolojisine yöneldi. Öyle ki, işletmelerin %85’i bulut çözümleri kullanıyor söylentileri dolaşıyor. Geçenlerde bir arkadaşım, bir reklam ajansında çalışmaya başladı ve ilk gününden itibaren tüm projelerin bulutta yürütüldüğünü söyledi. Hem maliyetleri düşürüyor hem de ekip üyeleriyle kolayca iş birliği yapmalarına olanak tanıyor. Eskiden hardisklerle boğuşurken, şimdi tıpkı biri “kervan yolda düzülür” misali, internet üstünden her şeyi halledebilir hale geldik. Tabii, bulutun da bir maliyeti var, bedava peynir sadece fare kapanında olur, değil mi?

Eğitimde Bulut Kullanımı

Geçen sene yeğenimin online derslerini dinlerken şaşırmıştım. Eğitimde bulut kullanımı, öğretmenlerin ders materyallerini kolayca paylaşmalarına, öğrencilerin ise kaynaklara her yerden ulaşmalarına olanak tanıyor. Mesela Zoom, Google Classroom gibi platformlar bulut tabanlı ve eğitimde devrim yaratıyorlar. Hani bir söz vardır, “okul her yerdedir”, bu durum tam anlamıyla bulut teknolojisiyle mümkün oldu. Öğrenciler, ders notlarını, ödevlerini hızla buluttan indirip, anında geri gönderebiliyorlar. Bu esnada, zamandan da tasarruf ediliyor ve öğrencilere daha fazla öğrenme fırsatı veriliyor. Lâkin bir de şu var, cihazın bozulduğunda tüm bilgilerinin bulutta olduğunu bilmek inanılmaz bir güven duygusu veriyor.

Bulutta Veri Saklama Maliyetleri

Ücretsiz peynir fareye dediğimiz gibi, bulut hizmetleri de tamamen ücretsiz değil. Bireysel kullanıcılar için temel depolama alanları genelde ücretsiz sunulsa da, profesyonel ihtiyaçlar için belli bir ücret ödemek gerekiyor. Yani, “paçayı sıyırmak” deyimi her zaman geçerli. Fakat bu maliyetler, fiziksel sunucuların bakım ve işletim maliyetlerine kıyasla oldukça düşük kalıyor. Mesela, bir arkadaşımla sohbet ederken, işletmesi için yıllık pakete geçerek maliyetleri %30 düşürdüğünü anlattı. İş dünyası için, bulut maliyetleri dikkatlice hesaplanmalı ve ne ihtiyaç varsa ona göre plan yapılmalı. Karşılaştırma yaparken dikkat, her bulut hizmeti aynı avantajı sağlamaz!

Son Bir Kaç Söz

Bulut bilişim dünyası, aslında düşündüğümüzden daha hızlı evriliyor ve gelişiyor. Çok değil, bundan belki 10 yıl sonra, verilerimizi başka nasıl saklayacağız, kim bilir? Teknolojinin bu hızlı ilerleyişi karşısında ayakta kalmak, yeniliklere açık olmakla mümkün. Sen, bulut bilişime ne kadar açıksın? Tedbirini al, güvenliğini sağla, ileriye yatırım yap derim. Toparlamak gerekirse, evet, bulut bilişim dünyamıza hız ve kolaylık katıyor ama akıldan çıkarmamak lâzım, her şeyin bir bedeli var. Teknolojiyle iç içe yaşarken, bir de güvenlik ve gizlilik konularına dikkat etmeyi unutma!