- Türkiye Kamu Araç Sayısı 2025: Merkezi Yönetim Araç Envanteri
- III. Kamuoyu Tartışmalarının Analizi: Çelişen İddiaların Değerlendirilmesi
- IV. Filo Dinamikleri: 2025 Yılında Büyüme, Yenileme ve Alımlar
- V. Finansal Çerçeve: Bütçe Tahsisleri ve Ekonomik Etki
- VI. Bağlamsal Analiz: Kamu Filosunun Türkiye’nin Genel Otomotiv Manzarasındaki Yeri
- VII. Sonuç ve Stratejik Değerlendirme
Türkiye Kamu Araç Sayısı 2025 yılı itibarıyla Türkiye’deki kamu araç filosunun durumuna ilişkin kapsamlı bir analiz sunmaktadır. Yapılan incelemeler, kamuoyundaki tartışmaların aksine, resmi verilerle desteklenen daha net bir tablo ortaya koymaktadır. Analizin merkezinde, merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerine ait taşıt sayısı, bu filonun fonksiyonel dağılımı, 2025 yılı için planlanan yeni alımlar ve bu alımların bütçesel boyutu yer almaktadır.
Raporun temel bulguları şu şekildedir:
- Resmi Araç Sayısı: Ağustos 2025 itibarıyla en güncel ve güvenilir resmi veriye göre, Türkiye’de merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin kullanımında toplam 119.752 adet taşıt bulunmaktadır. Bu rakam, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından derlenmiş ve İletişim Başkanlığı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi tarafından kamuoyu ile paylaşılmıştır.
- Kamuoyundaki İddialar: Medyada yer alan ve kamu araç sayısının 130.000’e ulaştığı yönündeki iddialar, resmi makamlarca “dezenformasyon” olarak nitelendirilerek yalanlanmıştır. Bu tür iddiaların, genellikle “merkezi yönetim” tanımının kapsamı dışındaki unsurları (belediyeler, KİT’ler, kiralanan araçlar vb.) içermesi veya tahmine dayalı olmasından kaynaklandığı değerlendirilmektedir.
- 2025 Yılı Alımları ve Büyüme: 2025 yılı yatırım programı çerçevesinde, 39 kamu kurumunun toplam 2.262 adet yeni taşıt satın alması planlanmaktadır. Bu alımlar için ayrılan bütçe 6 milyar 683 milyon 273 bin TL‘dir. Bu durum, filonun statik olmadığını ve operasyonel ihtiyaçlar doğrultusunda dinamik bir büyüme eğiliminde olduğunu göstermektedir.
- Ulusal Bağlam: Merkezi yönetime ait 119.752 adetlik kamu filosu, Türkiye’nin Mayıs 2025 itibarıyla yaklaşık 32,2 milyon adede ulaşan toplam motorlu kara taşıtı parkının oldukça küçük bir bölümünü oluşturmaktadır. Oransal olarak bu filo, ülkedeki toplam taşıtların yaklaşık %0,37’sine tekabül etmektedir. Bu oran, kamu filosunun ölçeği hakkındaki tartışmalara önemli bir bağlam kazandırmaktadır.
Bu rapor, mevcut verileri sentezleyerek Türkiye’deki kamu araç filosunun gerçek boyutunu, maliyetini ve işlevini ortaya koymayı amaçlamakta ve konuya ilişkin daha bilinçli bir tartışma ortamı yaratılmasına katkıda bulunmayı hedeflemektedir.
Türkiye Kamu Araç Sayısı 2025: Merkezi Yönetim Araç Envanteri
Türkiye’deki kamu araç sayısına ilişkin en doğru ve güvenilir veriler, “merkezi yönetim” kapsamındaki kamu idarelerinin envanterine odaklanmaktadır. Bu bölüm, resmi rakamların temelini, kapsamını ve filonun kamu hizmetlerindeki rolünü detaylandırmaktadır.
Astronomi Araçlarının Kullanım Alanları
A. Kesin Rakamın Tespiti
Ağustos 2025 itibarıyla, Hazine ve Maliye Bakanlığı (HMB) verilerine dayandırılarak İletişim Başkanlığı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi (DMM) tarafından açıklanan rakam, merkezi yönetim envanterindeki en güncel ve yetkili bilgidir. Bu verilere göre, merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin kullanımında toplam 119.752 adet taşıt bulunmaktadır. Bu rakam, analizler için temel referans noktası olarak kabul edilmelidir.
B. Kapsam ve Tanım: “Merkezi Yönetim”
Resmi olarak açıklanan 119.752 rakamının doğru yorumlanabilmesi için “merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri” tanımının netleştirilmesi kritik öneme sahiptir. 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu uyarınca bu tanım; bakanlıklar, Cumhurbaşkanlığı, yüksek yargı organları (Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay), Sayıştay ve bunlara bağlı genel müdürlükler gibi devletin ana yürütme ve yargı organlarını içerir.
Bu tanımın en önemli sonucu, belirli kamu tüzel kişiliklerinin bu rakama dahil olmamasıdır. Özellikle, aşağıdaki kurumların araç filoları 119.752’lik envanterin dışındadır:
- Mahalli İdareler: Belediyeler ve il özel idareleri.
- Sosyal Güvenlik Kurumları: Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) gibi kuruluşlar.
- Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT’ler): Devletin ekonomik faaliyet gösteren işletmeleri.
Dolayısıyla, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın açıkladığı resmi rakam, vergi gelirleriyle finanse edilen tüm kamu araçlarının toplamını değil, yalnızca merkezi hükümetin doğrudan envanterinde bulunan araçları yansıtmaktadır. Bu durum, resmi verinin doğruluğuna halel getirmemekle birlikte, kamuoyunda “kamu aracı” olarak algılanan daha geniş bir varlık havuzunun yalnızca bir alt kümesini temsil ettiğini göstermektedir. Bu kapsam sınırlaması, resmi rakamlar ile medyadaki daha yüksek tahminler arasındaki farkın temel nedenlerinden biridir. Merkezi yönetimin dışındaki kamu kurumlarının araç envanterlerini birleştiren konsolide bir raporun bulunmaması, bu alanda bir bilgi boşluğu yaratmaktadır.
C. Fonksiyonel Dağılım: Hizmet Sunumu ve İdari Kullanım
Kamu araç filosuna yönelik tartışmalar genellikle idari israf algısı etrafında yoğunlaşsa da, resmi veriler filonun ezici çoğunluğunun doğrudan kamu hizmetlerinin sunumunda kullanılan operasyonel araçlardan oluştuğunu ortaya koymaktadır. DMM tarafından paylaşılan HMB verilerine göre, 119.752 adetlik filonun hizmet alanlarına göre dağılımı, bu gerçeği net bir şekilde gözler önüne sermektedir.
Tablo 1: Merkezi Yönetim Araç Filosunun Hizmet Alanlarına Göre Resmi Dağılımı (Ağustos 2025)
Hizmet Alanı | Araç Sayısı | Filonun Yüzdesi |
Savunma ve Güvenlik Hizmetleri | 74.759 | %62,42 |
Sağlık Hizmetleri | 10.225 | %8,53 |
Tarım ve Ormancılık Hizmetleri | 7.186 | %6,00 |
Eğitim Hizmetleri | 7.519 | %5,97 |
Adalet Hizmetleri | 4.882 | %4,07 |
Diğer Kamu Hizmetleri | 15.181 | %12,67 |
Toplam | 119.752 | %100,00 |
Kaynak: HMB verileri, DMM aracılığıyla
Bu tablo, filonun yapısına dair anlatıyı temelden değiştirmektedir. Görüldüğü üzere:
- Filonun yaklaşık üçte ikisini (%62,42) oluşturan 74.759 araç, Türk Silahlı Kuvvetleri, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı gibi kurumlar tarafından savunma ve güvenlik hizmetlerinde kullanılmaktadır. Bu kategoriye polis araçları, zırhlı personel taşıyıcılar ve askeri lojistik araçları dahildir.
- Sağlık hizmetlerinde kullanılan ambulanslar ve diğer hizmet araçları, filonun %8,53‘ünü (10.225 adet) oluşturmaktadır.
- Tarım, ormancılık, eğitim ve adalet gibi temel kamu hizmetlerine tahsis edilen araçlar da filonun önemli bir bölümünü teşkil etmektedir.
Bu veriler, merkezi yönetim araç filosunun lüks ve idari araçlardan ziyade, devletin temel fonksiyonlarını yerine getirmesi için gerekli olan operasyonel bir altyapı unsuru olduğunu kanıtlamaktadır.
D. “Makam Aracı” Ayrımı
Kamuoyunda en çok tartışılan konulardan biri olan “makam aracı” sayısı, toplam filo içinde oldukça sınırlı bir paya sahiptir. Resmi açıklamalara göre, makam hizmetlerinde kullanılabilecek nitelikteki taşıtlar, toplam kamu taşıt sayısının yalnızca %1,67‘sini oluşturmaktadır. Bu araçlar, kanunla belirlenmiş üst düzey yöneticilere (vali, kaymakam, genel müdür ve dengi/üstü makamlar) tahsis edilmiştir. Bu oran, filonun genel karakterinin makam hizmetlerinden ziyade saha hizmetlerine yönelik olduğunu bir kez daha teyit etmektedir.
III. Kamuoyu Tartışmalarının Analizi: Çelişen İddiaların Değerlendirilmesi
Kamu araç filosunun sayısı, özellikle ekonomik zorluk dönemlerinde kamu harcamaları ve tasarruf tedbirleri bağlamında sıkça gündeme gelen hassas bir konudur. Bu durum, resmi veriler ile medyada yer alan iddialar arasında belirgin farklılıkların ortaya çıkmasına neden olmaktadır.
A. “130.000 Araç” İddiası
Ağustos 2025’te çeşitli medya organlarında ve sosyal medyada, Türkiye’deki kamu araç sayısının 130.000‘e ulaştığı yönünde iddialar geniş yer bulmuştur. Bu iddialar genellikle “kamuda tasarruf lafta kaldı” eleştirisiyle birlikte sunulmuş ve filodaki artışın ekonomik sıkıntılara rağmen devam ettiği vurgulanmıştır. Bu haberlerin kaynağının Cumhuriyet gazetesi tarafından yayımlanan bir haber olduğu belirtilmektedir. Haberde, filonun büyüklüğünün yanı sıra, 2023’ün ilk üç ayında araç kiralamalarına yaklaşık 1,9 milyar TL harcandığı gibi ek maliyet unsurlarına da dikkat çekilmiştir.
B. Resmi Yalanlama
Bu iddiaların yayılması üzerine İletişim Başkanlığı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi (DMM) devreye girerek söz konusu iddiaların gerçeği yansıtmadığını ve “tamamen dezenformasyon” içerdiğini açıklamıştır. DMM, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın resmi verilerine atıfta bulunarak merkezi yönetim envanterindeki sayının 119.752 olduğunu yinelemiştir. Yapılan açıklamada, “Türkiye’nin toplam kamu taşıt varlığı, iddia edilen makam aracı rakamının dahi altında kalmaktadır” ifadesi kullanılarak, 130.000 rakamının sadece makam aracı olarak lanse edilmesinin dahi ne denli temelsiz olduğu vurgulanmıştır.
C. Uyuşmazlığın Giderilmesi
Resmi rakam (119.752) ile medya iddiası (130.000) arasındaki yaklaşık 10.000’lik farkın analizi, kamu varlıklarının raporlanmasındaki yapısal zorlukları ve bilgi boşluklarını ortaya koymaktadır. Bu uyuşmazlığın birkaç olası nedeni bulunmaktadır:
- Kapsam Farklılığı: En olası neden, iki rakamın farklı varlık havuzlarını ölçmesidir. DMM’nin rakamı, dar ve net bir şekilde tanımlanmış “merkezi yönetim” kapsamıyla sınırlıdır. 130.000 rakamı ise, bu kapsama dahil olmayan belediyeler, il özel idareleri ve KİT’ler gibi kurumların araçlarını da içeren bir tahmin olabilir. Bu kurumların envanterlerine dair merkezi ve konsolide bir veri tabanının kamuya açık olmaması, bu tür tahminlerin yayılması için uygun bir zemin oluşturmaktadır.
- Kiralanan Araçların Dahil Edilmesi: Kamu kurumları, satın almanın yanı sıra yoğun bir şekilde araç kiralama yöntemini de kullanmaktadır. 2012-2022 döneminde araç kiralamalarına 24,8 milyar TL harcandığı göz önüne alındığında, devletin hizmetinde olan ancak mülkiyeti devlete ait olmayan on binlerce kiralık araç bulunmaktadır.Resmi envanter (119.752), büyük olasılıkla sadece devlete ait taşıtları içerirken, 130.000’lik iddia bu “gölge filoyu” da hesaba katıyor olabilir.
- Zamanlama ve Tahmin Farklılıkları: Medyada yer alan rakam, güncel olmayan verilere veya geleceğe yönelik bir projeksiyona dayanıyor olabilir.
Bu çelişki, basit bir doğru/yanlış ikileminin ötesinde, kamu varlıklarına ilişkin şeffaflık ve raporlama standartları hakkında önemli soruları gündeme getirmektedir. Kamu araç sayısı, sadece bir istatistik olmaktan çıkıp hükümetin mali disiplini ve kaynak kullanımı üzerine yürütülen daha geniş bir siyasi tartışmanın sembolü haline gelmiştir. Bu durum, verilerin siyasi bir araç olarak nasıl kullanılabileceğini ve şeffaf, kapsamlı resmi raporlamanın dezenformasyonla mücadeledeki kritik rolünü göstermektedir.
IV. Filo Dinamikleri: 2025 Yılında Büyüme, Yenileme ve Alımlar
Kamu araç filosu, durağan bir envanterden ziyade, sürekli bir değişim ve hareketlilik içindedir. Emekliye ayrılan araçlar, yeni alımlar ve değişen hizmet ihtiyaçları, filonun boyutunu ve kompozisyonunu sürekli olarak etkilemektedir. 2024 ve 2025 yılı verileri, bu dinamik yapıyı ve filonun büyüme eğilimini net bir şekilde ortaya koymaktadır.
A. Tarihsel Filo Büyümesi
Resmi bütçe raporlarına göre, merkezi yönetim araç filosu son yıllarda istikrarlı bir büyüme göstermiştir. 2024 yılı başında 111.499 olan araç sayısı, 2025 yılının başına gelindiğinde 115.329‘a yükselmiştir. Bu, bir yıl içinde kamu envanterine net
3.830 yeni aracın eklendiği anlamına gelmektedir. Bu artış, kamuoyunda tasarruf çağrıları yapılmasına rağmen, devletin operasyonel kapasitesini artırma ihtiyacının ağır bastığını göstermektedir. Bu büyümenin arkasındaki temel itici gücün, filonun %70’inden fazlasını oluşturan güvenlik ve sağlık gibi temel hizmet alanlarındaki genişleyen ihtiyaçlar olduğu anlaşılmaktadır.
B. 2025 Yatırım Programı
Büyüme eğilimi 2025 yılında da devam etmektedir. Resmi Gazete’de yayımlanan 2025 Yılı Yatırım Programı’na göre, 39 farklı kamu kurumu için toplam 2.262 adet yeni taşıt alımı planlanmıştır. Bu yeni alımlar için bütçeden ayrılan toplam ödenek
6 milyar 683 milyon 273 bin TL olarak belirlenmiştir. Bu alımlarla birlikte, yıl başındaki 115.329 olan araç sayısının daha da artacağı öngörülmektedir.
C. Öngörülen Filo Büyüklüğü ve Zaman Çizelgesi Mutabakatı
Mevcut veriler, 2025 yılı içindeki filo büyüklüğünün anlık bir fotoğrafını çekmenin zorluğunu göstermektedir. Rakamlar arasındaki farklılıklar, bir çelişkiden ziyade, kamu varlık yönetiminin sürekli ve dinamik doğasını yansıtmaktadır.
Tablo 2: Merkezi Yönetim Araç Filosunun Gelişimi ve Projeksiyonu (2024-2025)
Zaman Dilimi | Filo Büyüklüğü | Net Değişim | Notlar |
2024 Başı | 111.499 | – | Referans Değer |
2025 Başı | 115.329 | +3.830 | Yıllık Artış |
Planlanan 2025 Alımları | +2.262 | – | 2025 Yatırım Programı |
Öngörülen Toplam (Alım Sonrası) | 117.591 | – | Hesaplanan Değer (115.329 + 2.262) |
Resmi Sayım (Ağustos 2025) | 119.752 | – | En Güncel Resmi Veri |
Tabloda görüldüğü gibi, yıl başındaki sayıya planlanan alımların eklenmesiyle ulaşılan 117.591‘lik öngörülen rakam ile Ağustos 2025’te açıklanan 119.752‘lik resmi rakam arasında yaklaşık 2.161 araçlık bir fark bulunmaktadır. Bu fark, yılın ilk sekiz ayında yatırım programı dışındaki daha küçük ölçekli alımların, kurumlar arası devirlerin veya envanter güncellemelerinin gerçekleştiğine işaret etmektedir. Ayrıca, verilerde trafikten çekilen, satılan veya hurdaya ayrılan araç sayısına ilişkin detaylı bilgi bulunmamaktadır; ancak bu tür işlemlerin yeni alımların yanında “sembolik düzeyde” kaldığı belirtilmektedir. Bu durum, filonun net olarak büyümeye devam ettiğini teyit etmektedir.
V. Finansal Çerçeve: Bütçe Tahsisleri ve Ekonomik Etki
Kamu araç filosunun yönetimi, yalnızca adet bazında değil, aynı zamanda milyarlarca liralık bir bütçe kalemi olarak da büyük bir ekonomik etkiye sahiptir. Yeni araç alımları, kiralama giderleri ve operasyonel maliyetler, kamu maliyesi üzerinde önemli bir yük oluşturmaktadır.
A. 2025 Tedarik Maliyetleri
2025 Yılı Yatırım Programı’nda 2.262 yeni araç için ayrılan 6.683.273.000 TL’lik bütçe, araç başına ortalama maliyetin yaklaşık 2.955.000 TL olduğunu göstermektedir. Bu yüksek ortalama maliyet, alımların niteliği hakkında önemli ipuçları vermektedir.
B. Düzenleyici Çerçeve: Azami Satın Alma Bedelleri
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (SBB) tarafından yayımlanan ve kamu kurumlarının taşıt alımlarında uymak zorunda olduğu azami bedelleri belirleyen T-Cetveli, bu maliyet analizini daha da derinleştirmektedir.
Tablo 3: 2025 Araç Tedariki Finansal Analizi ve Yasal Üst Sınırlarla Karşılaştırma
Metrik | Değer | Kaynak/Not |
2025 Toplam Tedarik Bütçesi | 6,683 Milyar TL | |
Yeni Araç Sayısı | 2.262 | |
Araç Başına Ortalama Maliyet | 2.955.000 TL | Hesaplanmış |
Karşılaştırma: SBB Fiyat Üst Sınırları (Vergiler Hariç) | ||
– Üst Sınıf Binek Otomobil | 1.502.000 TL | |
– Minibüs | 1.920.000 TL | |
– Tıbbi Donanımlı Ambulans | 3.148.000 TL | |
– Hafif Kamyon (12.000 kg) | 3.354.000 TL |
Tablodan da anlaşılacağı üzere, 2,96 milyon TL’lik ortalama alım maliyeti, T-Cetveli’nde üst düzey binek otomobiller için belirlenen 1,5 milyon TL’lik tavanın neredeyse iki katıdır. Bu maliyet, ancak tıbbi donanımlı bir ambulans, hafif hizmet kamyonu veya özel donanımlı güvenlik aracı gibi yüksek değerli, özel amaçlı hizmet araçlarının fiyat aralığıyla örtüşmektedir. Bu finansal veri, DMM tarafından açıklanan ve filonun büyük bölümünün operasyonel hizmet araçlarından oluştuğu yönündeki fonksiyonel dağılım verisini bağımsız bir kanaldan doğrulamaktadır. Dolayısıyla, 2025 yılı alımlarının odağında lüks binek otomobillerin değil, kamu hizmetlerinin gerektirdiği özel nitelikli araçların olduğu sonucuna varılabilir.
C. Tarihsel Harcama Bağlamı
Kamu araç filosuna yapılan harcamalar, uzun vadeli ve büyük ölçekli bir mali taahhüdü temsil etmektedir. 2012-2022 dönemini kapsayan on yıllık süreçte, araç alımları için 46,1 milyar TL, araç kiralamaları için ise 24,8 milyar TLharcanmıştır. Özellikle kiralama harcamalarındaki artış dikkat çekicidir; yalnızca 2023 yılının ilk üç ayında bu kaleme yaklaşık
1,9 milyar TL harcanmıştır. Bu durum, kamu filo yönetiminde “sahip olma” modelinden “kiralama” modeline doğru stratejik bir kayma olduğunu düşündürmektedir. Kiralama, büyük sermaye çıkışlarını önleyip esneklik sağlasa da, uzun vadede daha maliyetli olabilmekte ve bütçede sürekli bir gider kalemi yaratmaktadır. Ayrıca, kiralanan araçların resmi envanterlerde yer almaması, devletin kullanımındaki toplam araç sayısının tam olarak şeffaf bir şekilde raporlanmasını zorlaştırmaktadır.
D. Operasyonel Maliyetler
Filo maliyetleri, satın alma veya kiralama bedelleriyle sınırlı değildir. Akaryakıt, bakım-onarım, sigorta, vergi ve şoför personeli giderleri gibi operasyonel maliyetler, bütçe üzerinde sürekli bir baskı oluşturmaktadır. Medyada yer alan bir hesaplamaya göre, 130.000 aracın deposunun güncel fiyatlarla yalnızca bir kez doldurulmasının maliyetinin yaklaşık 490 milyon TL’ye ulaşabileceği belirtilmiştir. Bu basit hesaplama dahi, filonun yıllık operasyonel maliyetlerinin ne denli devasa boyutlarda olabileceğini göstermektedir.
VI. Bağlamsal Analiz: Kamu Filosunun Türkiye’nin Genel Otomotiv Manzarasındaki Yeri
Merkezi yönetim araç filosunun büyüklüğünü ve etkisini doğru bir şekilde değerlendirebilmek için, bu filoyu Türkiye’nin genel motorlu taşıt parkı içerisine yerleştirmek gerekmektedir. Bu bağlamsal analiz, kamu filosunun ölçeği hakkında önemli bir perspektif sunmaktadır.
A. Ulusal Araç Parkı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan en güncel verilere göre, Mayıs 2025 sonu itibarıyla Türkiye’de trafiğe kayıtlı toplam motorlu kara taşıtı sayısı 32.182.121‘e ulaşmıştır. Bu rakam, 2024 sonunda 31.301.389 olarak kaydedilen sayıya göre istikrarlı bir artış eğiliminin devam ettiğini göstermektedir. Bu devasa park, otomobillerden motosikletlere, kamyonetlerden traktörlere kadar geniş bir yelpazeyi kapsamaktadır.
B. Kamu Filosunun Oransal Büyüklüğünün Hesaplanması
Merkezi yönetime ait 119.752 adetlik kamu filosu, Türkiye’nin 32,2 milyonluk toplam araç parkı ile karşılaştırıldığında, oransal olarak oldukça küçük bir yer tutmaktadır. Yapılan basit bir hesaplama, bu oranın ne kadar mütevazı olduğunu ortaya koymaktadır:
Bu sonuca göre, merkezi yönetim kamu filosu, Türkiye’deki toplam motorlu kara taşıtlarının yalnızca yaklaşık %0,37‘sini, yani binde dörtten daha azını oluşturmaktadır. Bu oran, kamu filosunun büyüklüğüne ilişkin abartılı algıları dengelemek ve tartışmaları daha gerçekçi bir zemine oturtmak açısından kritik bir veridir. Kamu araçlarının ulusal ölçekte trafik yoğunluğu veya çevresel etki gibi konulardaki payının da bu oranla sınırlı olduğu anlaşılmaktadır.
C. Piyasa Eğilimleri ve Gelecekteki Etkiler
Türkiye otomotiv pazarında son yıllarda önemli bir dönüşüm yaşanmaktadır. TÜİK verilerine göre, 2025’in ilk beş ayında trafiğe yeni kaydı yapılan otomobillerin %28,1’i hibrit, %14,1’i ise tamamen elektriklidir. Bu, tüketicilerin ve pazarın hızla daha çevreci teknolojilere yöneldiğini göstermektedir. Ancak, kamu alımlarına yönelik mevcut düzenlemelerde (T-Cetveli gibi) veya yatırım programlarında, bu teknolojik dönüşüme paralel olarak elektrikli veya hibrit araç alımını teşvik eden veya zorunlu kılan özel kriterlere rastlanmamaktadır. Bu durum, kamu alım politikalarının, ülkenin enerji dönüşümü ve karbonsuzlaşma hedefleriyle tam olarak entegre olmadığına ve bu alanda bir “politika gecikmesi” yaşanabileceğine işaret etmektedir. Gelecekte, kamu filosunun yenilenmesinde çevresel kriterlerin daha fazla ön plana çıkarılması, hem ulusal hedeflere katkı sağlayacak hem de kamunun bu alandaki öncü rolünü pekiştirecektir.
VII. Sonuç ve Stratejik Değerlendirme
A. Bulguların Sentezi
Bu rapor, Türkiye’nin 2025 yılı itibarıyla kamu araç filosuna ilişkin mevcut verileri analiz ederek bütüncül bir tablo sunmuştur. Analiz sonucunda elde edilen temel sonuçlar şunlardır:
- Güvenilir Veri ve Kapsamı: Merkezi yönetim kapsamındaki kamu araç filosuna ilişkin en güvenilir ve güncel rakam, Ağustos 2025 itibarıyla 119.752‘dir. Bu rakamın, belediyeler ve KİT’ler gibi diğer kamu tüzel kişiliklerini kapsamadığının altı çizilmelidir.
- Filo Yapısı ve Amacı: Kamuoyu algısının aksine, filonun ezici çoğunluğu (%62,42’si savunma ve güvenlik, %8,53’ü sağlık) doğrudan kamu hizmetlerinin yürütülmesine yönelik operasyonel araçlardan oluşmaktadır. “Makam aracı” olarak kullanılabilecek taşıtlar, toplamın %2’sinden daha azını teşkil etmektedir.
- Dinamik Büyüme: Filo, durağan bir yapıya sahip olmayıp, devletin artan operasyonel ihtiyaçlarına paralel olarak net bir büyüme eğilimi göstermektedir. 2025 yılı için planlanan 2.262 yeni araç alımı bu eğilimin bir göstergesidir.
- Bilgi Boşluğu ve Kamuoyu Tartışmaları: Resmi veriler ile medyadaki iddialar arasındaki fark, büyük ölçüde “kamu” tanımının farklı yorumlanmasından ve mahalli idareler ile KİT’lerin araç envanterlerine dair konsolide bir veri tabanının bulunmamasından kaynaklanmaktadır. Bu bilgi boşluğu, dezenformasyona zemin hazırlamakta ve kamuoyu tartışmalarını gerçekçi temelden uzaklaştırmaktadır.
- Önemli Mali Taahhüt: Kamu filosu, hem milyarlarca liralık yeni alım bütçeleri hem de özellikle son yıllarda artış gösteren kiralama giderleri yoluyla kamu maliyesi üzerinde önemli bir yük oluşturmaktadır. Kiralama modelinin uzun vadeli maliyet etkinliği ve şeffaflık üzerindeki etkileri, üzerinde durulması gereken bir konudur.
B. Stratejik Bakış ve Öneriler
Mevcut durumun analizi, kamu araç filosunun yönetimine ilişkin geleceğe yönelik bazı stratejik çıkarımlarda bulunma imkânı vermektedir:
- Şeffaflığın Artırılması: Kamuoyunda daha sağlıklı bir tartışma ortamı yaratmak ve güveni tesis etmek için şeffaflığın artırılması elzemdir. Bu doğrultuda, sadece merkezi yönetimi değil, aynı zamanda mahalli idareleri, sosyal güvenlik kurumlarını ve KİT’leri de kapsayan, yıllık olarak yayımlanacak konsolide bir kamu taşıt envanteri raporu hazırlanması önerilmektedir. Bu rapor, mülkiyet (satın alınmış/kiralanmış), fonksiyon ve maliyet gibi detayları içermelidir.
- Çevresel Kriterlerin Entegrasyonu: Türkiye’nin ulusal iklim hedefleri ve otomotiv pazarındaki teknolojik dönüşüm göz önüne alındığında, kamu alım politikalarının bu sürece öncülük etmesi gerekmektedir. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından yayımlanan T-Cetveli gibi düzenleyici belgelere, yeni araç alımlarında belirli oranlarda elektrikli veya hibrit araç tercih edilmesini teşvik eden veya zorunlu kılan çevresel kriterler eklenmelidir. Bu, kamunun satın alma gücünü kullanarak yeşil dönüşümü hızlandırmasına olanak tanıyacaktır.
Kaynaklar
t24.com.tr
Kamu kurumları 2025’te 2 bin 262 araç alacak: 6 milyar 683 milyon …Yeni pencerede açılır
alomaliye.com
Trafiğe Kayıtlı Toplam Taşıt Sayısı 32 Milyon 182 Bin 121 – Mayıs 2025 – Alomaliye.comYeni pencerede açılır
yandex.com.tr
DMM: ‘Kamuda makam aracı sayısı 130 bine dayandı’ iddiası dezenformasyon – YandexYeni pencerede açılır
aa.com.tr
“Türkiye’de makam aracı sayısı 130 bin” iddiası – Anadolu AjansıYeni pencerede açılır
sp.gov.tr
Merkezi İdareler – Kamuda Stratejik Yönetim |Yeni pencerede açılır
webdosya.csb.gov.tr
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ – T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği BakanlığıYeni pencerede açılır
hmb.gov.tr
Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri – T.C. Hazine ve Maliye BakanlığıYeni pencerede açılır
t24.com.tr
“Kamuda tasarruf” lafta kaldı: Araç sayısı 130 bine ulaştı iddiası – T24Yeni pencerede açılır
numedya24.com
Araç sayısı 130 bine ulaştı | Kamuda tasarruf lafta kaldı – Numedya24Yeni pencerede açılır
aa.com.tr
DMM, “kamuda lüks araç kullanımı arttı” iddiasının gerçeği yansıtmadığını bildirdiYeni pencerede açılır
t24.com.tr
2024’te kamu taşıt harcamaları 18 milyar lira oldu – T24Yeni pencerede açılır
sbb.gov.tr
Sıra No Taşıtın Cinsi Azami Satın Alma Bedeli (TL) 1-a (*) Binek …Yeni pencerede açılır
data.tuik.gov.tr
Motorlu Kara Taşıtları, Aralık 2024 – TÜİK – Veri PortalıYeni pencerede açılır
data.tuik.gov.tr
Motorlu Kara Taşıtları, Mayıs 2025 – TÜİK – Veri Portalı
Yorum Bırakın